google-site-verification=UD4vSMKhJ9MNc8F_YYVE0iKOy1kIgsjZgN5FFn-WzsA

English

29 listopada 2023

Rachunek ABC- Case Study cz.2

Porównanie tradycyjnej metody jaką jest kalkulacja doliczeniową z koncepcją rachunku kosztów działań odbędzie się na przykładzie przedsiębiorstwa z terenu Lubelszczyzny produkującego osprzęt elektryczny. Przedsiębiorstwo ma złożony asortyment i różne grupy odbiorców/klientów. Przedsiębiorstwo rozwija się poprzez zróżnicowane produkty, innowacyjne rynki zbytu. Dynamika rozwoju wymusza zdobywanie informacji, które z zamierzeń zarządczych budują rentowność całej firmy, a które wpływają na jej zatrzymanie. Wdrożenie rachunek kosztów działań jest uzasadnieniem powyższego.

Dla celów prezentacji projekt wdrożenia rachunku kosztów działań został podzielony na dwie części. Pierwsza z nich to Model ABC Obszar Produkcji, drugi zaś to Model ABC Obszar Sprzedaży.

 W niniejszym artykule porównanam tradycyjną metodę kalkulacji kosztów jaką jest kalkulacja doliczeniowa z zastosowaniem rachunku kosztów działań. W części modelu ABC Obszar Sprzedaży zostanie przedstawiona analiza rentowności klientów przedsiębiorstwa w ujęciu rachunku kosztów działań.

Przedsiębiorstwo, które stanowi przykład produkuje wytwarza wyroby w różnych ilościach , a każdy z nich charakteryzuje się różnorodną pracochłonnością oraz różnym nakładem obróbki mechanicznej. W ofercie produktowej przedsiębiorstwa znajdują się duże rozdzielnice, zaawansowane dławice instalacyjne, zwijaki elektryczne, szafy elektryczne, przedłużacze elektryczne.


Koszty pośrednie wynoszą 367 800 a ich częścią składową są koszty związane z dostawą materiałów, utrzymaniem i przygotowaniem maszyn oraz kontrolą jakości, co prezentuje poniższa tabela:

             
             
         

Według tradycyjnej kalkulacji doliczeniowej zostanie obliczony wskaźnik narzutu kosztów pośrednich poprzez iloraz kosztów pośrednich oraz kosztów płac bezpośrednich. W tym wypadku będzie wynosił 296%. Kwota narzutu kosztów pośrednich będzie wynosiła:

 

               
               

Wyniki stosowania tradycyjnych metod przedstawia tabela poniżej:

 

Pozycja kosztów

 

Rozdzielnice

 

 

Dławice instalacyjne

 

Zwijaki elektryczne

 

Szafy elektryczne

Przedłużacze

 
 

Wielkość produkcji

1500

1szt.

1 680,00

1szt.

1500

1szt.

250

1szt.

7000

1szt.

 
 

Materiały bezpośrednie

33 200,00

22,13

23 500,00

13,99

23 500,00

15,67

66900

267,6

31500

4,50

 
 

Płace bezpośrednie

25 400,00

16,93

15 500,00

9,23

14 700,00

9,80

36500

146

32300

4,61

 
 

Koszty bezpośrednie ogólem

58 600,00

39,07

39 000,00

23,21

38 200,00

25,47

103400

413,6

63800

9,11

 
 

Koszty pośrednie wytworzenia

75 082,40

50,05

45 818,00

27,27

43 453,20

28,97

107894

431,58

95478,8

13,64

 
 

Koszty wytworzenia ogółem

192 282,00

 

 

128,19

123 818,00

 

 

73,70

119 853,20

 

 

79,90

314694

 

 

1 258,78

223078,8

 

 

31,87

 
 

 

 

 

 

Centra działań

Koszty działań

Ilość/ Wielkość działania

Stawka kosztów

 
 

Kontrola jakości

43500

66

659,09

 
 

Dostawa materiałów

71000

122

581,97

 
 

Przygotowanie maszyn

74300

352

211,08

 
 

Utrzymywanie maszyn

145500

9568

15,21

 
 

Transport wewnątrzzakładowy

33500

260

128,85

 
 

 

 

 

Powyższa tabel prezentuje jak zostaje obliczona stawka kosztów poszczególnych działań. Stawka ta umożliwi obliczenie realnych kosztów działań, które składały się na wytworzenie wyrobów.

 

Centra działań

Stawka

Wyrób

Wielkość przypadająca na wyroby

Koszty działania na wyroby ogółem

Koszty działania na jednostkę wyrobu

 
 

Kontrola jakości

659,09

Rozdzielnice

18

11 863,64

7,91

 
 

 

 

Dławice instalacyjne

8

5 272,73

3,14

 
 

 

 

Zwijaki elektryczne

5

3 295,45

2,20

 
 

 

 

Szafy elektryczne

23

15 159,09

60,64

 
 

 

 

Przedłużacze elektryczne

12

7 909,09

1,13

 
 

Dostawa materiałów

581,97

Rozdzielnice

20

11 639,40

7,76

 
 

 

 

Dławice instalacyjne

15

8 729,55

5,20

 
 

 

 

Zwijaki elektryczne

10

5 819,70

3,88

 
 

 

 

Szafy elektryczne

47

27 352,59

109,41

 
 

 

 

Przedłużacze elektryczne

30

17 459,10

2,49

 
 

 

Przygotowanie maszyn

211,08

Rozdzielnice

50

29 098,5

19,40

 
 

 

 

Dławice instalacyjne

45

26 188,65

15,59

 
 

 

 

Zwijaki elektryczne

25

14 549,25

9,7

 
 

 

 

Szafy elektryczne

10

5 819,7

23,28

 
 

 

 

Przedłużacze elektryczne

100

58 197

8,31

 
 

Utrzymanie maszyn

15,21

Rozdzielnice

1500

22 810,41

1,52

 
 

 

 

Dławice instalacyjne

1680

25 547,66

1,52

 
 
 

Zwijaki elektryczne1500 22 810,41 15,21

 

Szafy elektryczne750 11 405,20 45,62 Przedłużacze elektryczne 7000 106 448,58 15,21 Transport wenętrzzakładowy 128,85 Rozdzielnice Dławice instalacyjne Zwijaki elektryczne Szafy elektryczne Przedłużacze elektryczne

 

 

Zwijaki elektryczne

1500

22 810,41

15,21

 
 

 

 

Szafy elektryczne

750

11 405,20

45,62

 
 

 

 

Przedłużacze elektryczne

7000

106 448,58

15,21

 
 

Transport wenętrzzakładowy

128,85

Rozdzielnice

77

9 921,15

6,61

 
 

 

 

Dławice instalacyjne

52

6 700,00

3,99

 
 

 

 

Zwijaki elektryczne

34

4380,77

2,92

 
 

 

 

Szafy elektryczne

23

2963,46

11,85

 
 

 

 

 

Przedłużacze elektryczne

74

9 534, 62

1,36

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

Pozycja kosztów

Rozdzielnice

 

 

Dławice instalacyjne

 

Zwijaki elektryczne

 

Szafy elektryczne

Przedłużacze

 
 

Wielkość produkcji

1500

1szt.

1680

1szt.

1500

1szt.

250

1szt.

7000

1szt.

 
 

Materiały bezpośrednie

33 200,00

22,13

23 500,00

13,99

23 500,00

15,67

66 900,00

267,6

31500

4,50

 
 

Płace bezpośrednie

25 400,00

16,93

15 500,00

9,23

14 700,00

9,80

36 500,00

146

32300

4,61

 
 

Koszty bezpośrednie ogółem

58 600,00

 

39,07

39 000,00

 

23,21

38 200,00

 

25,47

103 400,00

 

413,6

63800

9,11

 
 

Kontrola jakości

7,91

3,14

2,2

60,64

1,13

 
 

Dostawa materiałów

7,76

5,2

3,88

109,41

2,49

 
 

Przygotowanie maszyn

19,4

15,59

9,7

23,28

8,31

 
 

Utrzymanie maszyn

15,21

1,52

1,52

45,62

15,21

 
 

Transport wewnątrz zakładowy

6,61

3,99

2,92

11,85

1,36

 
 

Koszty pośrednie wytworzenia

75 082,40

 

56,89

45 818,00

 

29,44

43 453,20

 

20,22

107 894,00

 

250,8

95 478,8

28,50

 
 

Koszty wytworzenia ogółem

133 682,00

95,96

123 847,44

52,65

119 873,22

45,69

 

314944,8

644,40

223107,3

37,61

 
 

 

Koszty związane z ABC Sprzedaży czyli koszty związane z obsługą klienta i sprzedażą prezentuje powyższa tabela. Koszty rozliczane są według miejsc powstawania (MPK). Poniższy przykład dotyczy jednego rodzaju produktu.

 

MPK

Czynsz

Wynagrodzenia

Zużycie mat.

Usługi obce

Razem

 
 

Dział Obsługi Klienta

3200

23000

21000

7600

54800

 
 

Magazyn

23000

45000

19500

13500

101000

 
 

Dział zamówień

2500

28000

2100

27500

60100

 
 

Dział Transportu

19000

21500

18600

31500

90600

 
 
   

47700

117500

61200

80100

306500

 
                     

 

 

 

lp.

nazwa procesu

oznaczenie działania

nazwa działania

nośnik kosztów

5.2.1.1

stworzenie i weryfikacja bazy klientów

liczba wizyt

dział sprzedaży

5.2.1 Plan and manage customer service work force

5.2.1.2

dojazdy do klientów

liczba wizyt

5.2.1.3

zbieranie i weryfikacja zamówień

liczba zamówień

5.2.1.4

sprawdzanie dostępności zamówień

liczba zamówień

5.2.1.5

raportowanie

liczba wizyt

magazyn

4.5.3 operate warehousing

4.5.3.1

wypełnianie dokumentacji zamówienia

liczba zamówień

4.5.3.2

kompletowanie zamówienia

liczba jednostek/linii w zamówieniu

4.5.3.3

pakowanie

liczba jednostek/linii w zamówieniu

4.5.3.4

koordynacja wydawania

liczba jednostek/linii w zamówieniu

dział zamówień

Administrowanie zamówieniami

8.2.2 invoice customer

8.2.2.1

transfer zamówienia

liczba zamówień

8.2.2.2

tworzenie dyspozycji sprzedaży

liczba zamówień

8.2.2.3

wystawianie i wysyłanie faktur

liczba zamówień

windykacje

wind01

monitowanie telefoniczne i listowne

liczba windykacji

wind02

windykacja bezpośrednia

liczba windykacji

wind03

przekazywanie spraw do firmy windykacyjnej

liczba windykacji

wind04

raportowanie

liczba windykacji

5.2.3 manage customer complaints

5.2.3.1

przyjęcie i weryfikacja reklamacji

liczba reklamacji

5.2.3.2

raportowanie

liczba reklamacji

dział transportu

4.4.3 provide service to specyfic customer

4.4.3.1

weryfikacja zamówienia

liczba zamówień

4.4.3.2

stworzenie dokumentacji wysyłkowej

liczba zamówień

4.4.3.3

załadunek

liczba dostaw

4.4.3.4

transport do klienta

liczba dostaw

 

 

lp.

nazwa procesu

oznaczenie działania

czynsz

wynagrodzenia

zużycie materiałów

usługi obce

dział sprzedaży

Pozyskiwanie zamówień

5.2.1.1

0%

63%

5%

20%

5.2.1.2

20%

10%

75%

30%

5.2.1.3

30%

5%

5%

15%

5.2.1.4

15%

12%

10%

20%

5.2.1.5

35%

10%

5%

15%

magazyn

Kompletownie zamówień

4.5.3.1

20%

15%

15%

10%

4.5.3.2

60%

35%

15%

0%

4.5.3.3

10%

25%

55%

75%

4.5.3.4

10%

25%

15%

15%

3

Administrowanie zamówieniami

zamówienia

8.2.2.1

5%

10%

5%

5%

 

8.2.2.2

15%

5%

5%

5%

 

8.2.2.3

10%

10%

5%

15%

windykacja

wind01

25%

25%

10%

10%

wind02

5%

25%

45%

25%

wind03

10%

5%

15%

25%

wind04

10%

5%

5%

5%

reklamacje

5.2.3.1

10%

10%

5%

5%

5.2.3.2

10%

5%

5%

5%

4

Transportowanie zamówień

4.4.3.1

5%

5%

5%

0%

4.4.3.2

10%

5%

5%

0%

4.4.3.3

30%

10%

20%

10%

4.4.3.4

55%

80%

70%

90%

 

Nośnik kosztów działań

razem

Sieci sklepów elektrycznych

hurtownicy /Mazowsze

Sieć/ wybrzeże

Sieci sklepów technicznych

 
 

liczba zamówień

77

12

29

19

17

 

liczba jedn./linii w zamówieniu

8

2

3

1

2

 

liczba windykacji

24

7

10

4

3

 

liczba dostaw

63

12

21

19

11

 

liczba wizyt

46

10

12

3

21

 

liczba reklamacji

45

13

17

8

7

 

 

Nośnik kosztów działań

razem

Sieci sklepów elektrycznych %

Hurtownia Mazowsze

Sieci Wybrzeże

Sieć sklepów technicznych

 
 

liczba zamówień

100%

16%

38%

25%

22,08%

 

liczba jedn./lini w zamówieniu

100%

25,0%

37,5%

12,5%

25,0%

 

liczba windykacji

100%

29,17%

41,67%

16,67%

12,50%

 

liczba dostaw

100%

19,05%

33,33%

30,16%

17,46%

 

liczba wizyt

100%

22%

26%

7%

46%

 

liczba reklamacji

100%

29%

38%

18%

16%

 
                                 

 

Nośnik kosztów działań

razem

Sieci sklepów elektrycznych

Hurtownia Mazowsze

Sieci Wybrzeże

Sieci sklepów technicznych

 
 

liczba zamówień

48585,00

7571,69

18298,25

11988,51

10726,56

 

liczba jedn./linii w zamówieniu

85375,00

21343,75

32015,63

10671,88

21343,75

 

liczba windykacji

37500,00

10937,50

15625,00

6250,00

4687,50

 

liczba dostaw

83740,00

15950,48

27913,33

25254,92

14621,27

 

liczba wizyt

43640,00

9486,96

11384,35

2846,09

19922,61

 

liczba reklamacji

7660,00

2212,89

2893,78

1361,78

1191,56

 
     

306500,00

67503,26

108130,33

58373,17

72493,24

306 500,00 zł

 

oznaczenie działania

nazwa działania

razem

Sieć sklepów elektrycznych

Hurtownia Mazowsze

Sieci Wybrzeże

Sieci sklepów technicznych

Nośnik kosztów działań

5.2.1

Proces pozyskiwania zamówień

54 800,00

 

 

 

 

 

5.2.1.1

stworzenie i weryfikacja bazy klientów

17060

3 708,70

4 450,43

1 112,61

7 788,26

liczba wizyt

5.2.1.2

dojazdy do klientów

20970

4 558,70

5 470,43

1 367,61

9 573,26

liczba wizyt

5.2.1.3

zbieranie i weryfikacja zamówień

4300

670,13

1 619,48

1 061,04

949,35

liczba zamówień

5.2.1.4

sprawdzanie dostępności zamówień

6860

1 069,09

2 583,64

1 692,73

1 514,55

liczba zamówień

5.2.1.5

raportowanie

5610

1 219,57

1 463,48

365,87

2 561,09

liczba wizyt

4.5.3

Proces kompletowania zamówień

101 000,00

 

 

 

 

 

 

 

 

4.5.3.1

wypełnianie dokumentacji zamówienia

15 625,00

2 435,06

5 884,74

3 855,52

3 449,68

liczba zamówień

4.5.3.2

kompletowanie zamówienia

32 475,00

8 118,75

12 178,13

4 059,38

8 118,75

liczba jedn/linii w zam.

4.5.3.3

pakowanie

34 400,00

8 600,00

12 900,00

4 300,00

8 600,00

liczba jedn/linii w zam.

4.5.3.4

koordynacja wydawania

 

18 500,00

4 625,00

6 937,50

2 312,50

4 625,00

liczba jedn/linii w zam.

8.2.2

Proces administrowania zamówieniami

60 100,00

 

 

 

 

 

 

8.2.2.1

transfer zamówienia

4 405,00

686,49

1 659,03

1 086,95

972,53

liczba zamówień

8.2.2.2

tworzenie dyspozycji sprzedaży

3 255,00

507,27

1 225,91

803,18

718,64

liczba zamówień

8.2.2.3

wystawianie i wysyłanie faktur

7 280,00

1 134,55

2 741,82

1 796,36

1 607,27

liczba zamówień

wind01

monitowanie telefoniczne i listowne

10 585,00

3 087,29

4 410,42

1 764,17

1 323,13

liczba windykacji

wind02

windykacja bezpośrednia

14 945,00

4 358,96

6 227,08

2 490,83

1 868,13

liczba windykacji

wind03

przekazywanie spraw do firmy windykacyjnej

8 840,00

2 578,33

3 683,33

1 473,33

1 105,00

liczba windykacji

wind04

raportowanie

3 130,00

912,92

1 304,17

521,67

391,25

liczba windykacji

5.2.3.1

przyjęcie i weryfikacja reklamacji

4 530,00

1 308,67

1 711,33

805,33

704,67

liczba reklamacji

5.2.3.2

raportowanie

3 130,00

904,22

1 182,44

556,44

486,89

liczba reklamacji

 

Podsumowanie

 

Zestawiając powyższe dane z danymi o marży możemy uzyskać rzeczywistą rentowność klientów. Analiza rentowności ABC prezentuje odmienne wyniki od metod opartych na wolumenie sprzedaży. Rezygnacja lub nacisk na współpracę z określoną grupą odbiorców może nie przynieść założonego efektu. Po analizie powyższych danych zaprezentowane zostały działania w obrębie każdego klienta. Szczegółowa analiza pozwoli na oznaczenie i wyeliminowanie kosztownych i pracochłonnych działań nie przynoszących wartości dla klienta. Przeprowadzona analiza może stać się przyczynkiem do modyfikacji i ułożenia procesów na nowo.

Przykładem może być prowadzenie windykacji bezpośredniej przez pracowników. Nakład pracy związany z tym działaniem a efekty doprowadziło kierownictwo do podjęcia decyzji o outsourcingu wszystkich usług związanych z monitorowaniem płatności.

Dodatkowo uzyskano informację dotyczące licznych opóźnień w płatnościach ze strony jednych z odbiorców. Decyzja kierownictwa o zmianie terminów we wzajemnej współpracy doprowadziło po poprawy jakości pracy pracowników oraz oszczędności wynikających z usług windykacyjnych.

Stosowanie rachunku kosztów działań w przedsiębiorstwie jak pokazują przedstawione dane przynosi wymierne efekty. Dane generowane po zastosowaniu instrumentarium controllingu procesowego są dokładniejsze i charakteryzują się większą przydatnością w zakresie decyzji zarządczych.

Implikowanie controllingu procesowego w organizację charakteryzuje się jednak potrzebą zrozumienia podejścia procesowego i zagadnień z nim związanym. Wymagana jest również zmiana podejścia od tradycyjnie pojmowanej organizacji na pojmowanie organizacji jako zbudowanej z procesów. Służby controllingowe tym samym muszą otworzyć się na klienta i rynek. Wdrożenie instrumentarium procesowego wiąże się nie tylko z otwartością, ale także z określonymi nakładami pracy i działań. Nie zawsze kierownictwo firmy jest na to przygotowane, zostając przy tradycyjnych metodach. Do czynników utrudniających wdrożenie rachunku ABC należy zaliczyć więc czasochłonność oraz to, że kadry kierownicze każdej z sekcji muszą wykazać się bardzo dużym zaangażowaniem i determinacją.

 

 

Copyright,  2023