Mechanistyczny, Organiczny i Ambidekstryczny — Który model organizacyjny wybrać?

W dynamicznie zmieniającym się środowisku biznesowym zdolność organizacji do szybkiej adaptacji stała się kluczowym czynnikiem przetrwania i rozwoju. Mimo to wielu menedżerów wciąż nie dostrzega związku między strukturą organizacyjną a efektywnością działania firmy. Co więcej, część menedżerów nie chce dostrzegać tej zależności, ponieważ zmiana modelu organizacyjnego mogłaby oznaczać utratę kontroli nad procesami i zespołami. W rezultacie wybór odpowiedniego modelu organizacyjnego oraz struktury organizacyjnej bywa pomijany lub traktowany jako kwestia drugorzędna, co może ograniczać zdolność organizacji do reagowania na zmiany rynkowe.

Mechanistyczny Model Organizacyjny: Zalety i Ograniczenia

Mechanistyczny model organizacyjny opiera się na ściśle określonych hierarchiach, formalnych procedurach i wysokim stopniu standaryzacji procesów. Jest to podejście, które zapewnia stabilność i przewidywalność, co stanowi jego kluczową zaletę. Organizacje działające w oparciu o ten model mogą skutecznie minimalizować ryzyko finansowe i operacyjne, co pozwala im lepiej przetrwać okresy niepewności.

Organiczny Model Organizacyjny: Zalety i Ograniczenia

Organiczne struktury organizacyjne stanowią alternatywę dla modelu mechanistycznego. Charakteryzują się niską hierarchią, wysoką decentralizacją oraz dużą zdolnością do adaptacji. Modele te wspierają innowacyjność oraz kreatywność, ponieważ decyzyjność przenoszona jest na niższe szczeble organizacyjne.

Organizacja Oburęczna (Ambidextrous Organization): Optymalne Rozwiązanie?

Jednym z nowoczesnych podejść do zarządzania strukturą organizacyjną jest koncepcja "organizacji oburęcznej" (ang. ambidextrous organization). Ten model łączy cechy struktur mechanistycznych i organicznych, co umożliwia organizacji jednoczesne osiąganie efektywności operacyjnej i wspieranie innowacyjności.

W ramach tego modelu organizacja stosuje struktury mechanistyczne do działań eksploatacyjnych (rutynowych) oraz struktury organiczne do działań eksploracyjnych (innowacyjnych). Taka dualna struktura pozwala firmie efektywnie wykorzystywać dotychczasowe zasoby przy jednoczesnym inwestowaniu w nowe możliwości rozwoju.

Zalety organizacji oburęcznej:

• Efektywne połączenie stabilności i elastyczności.
• Zdolność do jednoczesnego wspierania działań innowacyjnych i rutynowych.
• Utrzymanie kontroli nad procesami bez rezygnacji z elastyczności i adaptacyjności.

Ograniczenia organizacji oburęcznej:

• Wysokie wymagania wobec menedżerów, którzy muszą zarządzać dwiema odmiennymi strukturami.
• Trudność w skutecznym zbalansowaniu priorytetów eksploatacyjnych i eksploracyjnych.

Podsumowanie

Wybór modelu organizacyjnego ma kluczowe znaczenie dla zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstwa. Struktury mechanistyczne oferują stabilność i przewidywalność, podczas gdy struktury organiczne zapewniają elastyczność i zdolność do innowacji. W dynamicznie zmieniającym się świecie biznesu najlepiej sprawdza się połączenie obu podejść, co ilustruje koncepcja organizacji oburęcznej. Wdrażanie spłaszczonych, elastycznych struktur wymaga nie tylko zmiany formalnych procedur, ale także zmiany sposobu myślenia menedżerów. Przedsiębiorstwa, które potrafią skutecznie łączyć elementy obu modeli, uzyskują przewagę konkurencyjną, lepiej radzą sobie z niepewnością rynkową i mogą szybciej reagować na zmiany w otoczeniu.

Copyright,  2023